Świadczenie pielęgnacyjne
Od dnia 1 stycznia 2024 r. istnieją dwa równoległe świadczenia pielęgnacyjne:
- “Stare” świadczenie pielęgnacyjne
przysługujące wyłącznie osobom, które nabyły do niego prawo do dnia 31.12.2023 r. na podstawie obowiązujących do tego dnia przepisów prawa i chcą kontynuować jego pobieranie.
Osoby te, ze względu na opiekę nad niepełnosprawną osobą rezygnują z pracy zarobkowej lub jej nie podejmują. Świadczenie przyznawane jest bez względu na dochód, a jego kwota jest co roku waloryzowana. Świadczenie przysługuje jeśli dziecko do 16 r.ż. posiada orzeczenie o niepełnosprawności ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji („wymaga” w punkcie 7 i 8 orzeczenia) bądź jeśli osoba powyżej 16 r.ż. posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatkowo, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wyłącznie jeśli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 18 lub 25 r.ż.
Świadczenie mogą pobierać: rodzice dziecka, opiekun faktyczny dziecka lub rodzina zastępcza spokrewniona, a w szczególnych przypadkach także dziadkowie czy rodzeństwo osoby niepełnosprawnej.
Nie można pobierać świadczenia pielęgnacyjnego jeśli osoba opiekująca się ma prawo do innych świadczeń pieniężnych jak m.in.: emerytura, renta (z wyjątkiem (renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy), renta socjalna, zasiłek stały czy zasiłek lub świadczenie przedemerytalne. Nie można także pobierać równocześnie świadczenia pielęgnacyjnego i dodatku do zasiłku rodzinnego w związku z przebywaniem na urlopie wychowawczym.
Świadczenie pielęgnacyjne jest przyznawane na czas ważności wydanego orzeczenia.
O świadczenie pielęgnacyjne może ubiegać się także rolnik, jego małżonek lub domownik, jeżeli zaprzestanie prowadzenia i pracy w gospodarstwie rolnym. W tym celu należy złożyć stosowne oświadczenie na wniosku.
- “Nowe” świadczenie pielęgnacyjne
przysługujące osobom, które sprawują opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem (tj. nie dłużej niż do 18 r.ż. dziecka). Osoby te, nie muszą rezygnować z pracy zarobkowej lub pracy w gospodarstwie rolnym.
Od 1 stycznia 2024r. świadczenie to przysługuje:
– matce lub ojcu,
– innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 oraz z 2022 r. poz. 2140) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom (nowość 1 – rozszerzenie kręgu o małżonków oraz osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny posiadające znaczny stopień niepełnosprawności),
– opiekunowi faktycznemu dziecka,
– rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka pre-adopcyjnego (nowość 2 – rozszerzenie kręgu na inne – niż spokrewnione rodziny zastępcze – instytucje pieczy zastępczej)
– jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia (nowość 3 – istotne zawężenie kręgu poprzez ograniczenie wieku osoby niepełnosprawnej do 18 roku życia, a nie – jak obecnie – bez ograniczeń wiekowych) legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samo-dzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
A ponadto u.ś.wsp. znosi warunek niepodejmowania zatrudnienia przez osobę sprawująca opiekę, w tym nieprowadzenie gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, a także znosi pierwszeństwo rodziców lub osób spokrewnionych z osobą niepełnosprawną w pierwszym stopniu do nabycia prawa do świadczenia.
Osobom sprawującym opiekę nad więcej niż jedną osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim orzeczeniem wysokość świadczenia pielęgnacyjnego podwyższa się o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka.